Thất bại Khởi_nghĩa_Xích_Mi

Giằng co ở Trường An

Quân Xích Mi làm chủ Trường An, xưng là có trăm vạn người. Lực lượng quân Xích Mi và số đông tướng sĩ là nông dân thuần phác, bị lực lượng địa chủ rất thù địch[6], thực thi kế vườn không nhà trống, đóng kín cửa không nghênh đón và không cấp lương. Vì vậy sau một thời gian ngắn, quân Xích Mi bị thiếu lương thực trầm trọng.

Đầu năm 26, quân Xích Mi phải dời Trường An dời đến An Định[7] và Bắc Địa[8] tìm lương thực.

Trên đường lên phía tây bắc, quân Xích Mi lại gặp bão tuyết lớn, quân sĩ bị chết cóng rất nhiều. Sau đó, quân Phàn Sùng lại bị quân cát cứ của Quỳ Ngao ở Lũng Tây tập kích, đành phải quay trở lại Trường An. Trong lúc quân Xích Mi rút đi, Lưu Tú đã sai Đặng Vũ đánh chiếm thành bỏ trống.

Thấy quân Xích Mi quay lại, Đặng Vũ mang quân đánh chặn ở Úc Di[9]. Quân Xích Mi giao chiến đánh bại quân Đặng Vũ, Vũ phải bỏ chạy về Vân Dương. Tháng 9 năm 26, quân Xích Mi lại vào được Trường An.

Sau đó, Đặng Vũ tiếp tục mang quân tập kích Trường An một trận nữa nhưng vẫn bị Phàn Sùng đánh bại. Lực lượng cát cứ của Diên Sầm ở Hán Trung đến đánh Trường An, cũng bị quân Xích Mi đánh lui. Trong lúc chủ quan, quân Xích Mi bị bộ tướng cũ của Lưu Huyền là Lý Bảo mang quân đánh lén, bị thua nặng, chết 10 vạn người[6].

Về đông và bại trận

Lúc đó khu giáp ranh Trường An lại xảy ra đói lớn, thành quách trống không, quân Xích Mi lại bị thiếu lương. Vì vậy đến tháng 12 năm 26, Phàn Sùng lại rút khỏi Trường An về phía đông, lực lượng chỉ còn 20 vạn người. Trước khi rút khỏi Trường An, quân Xích Mi đào bới lăng mộ các vua nhà Hán để lấy châu báu[10].

Lưu Tú thấy Đặng Vũ liên tiếp thua trận bèn sai Phùng Dị đi đánh quân Xích Mi. Tháng 2 năm 27, Phùng Dị và Đặng Vũ truy kích quân Xích Mi, hai bên gặp nhau ở Hồi Khê[11]. Phàn Sùng đánh bại cánh quân Phùng Dị.

Thắng trận, Phàn Sùng tiếp tục tiến về đông, nhưng Lưu Tú đã bố trí thêm tướng Hầu Tiến đóng đồn ở Tân An[12]Cảnh Yểm đóng ở Nghi Dương[13] đón đánh. Quân Xích Mi bất ngờ bị hai cánh quân chặn đánh ở địa phận hiểm yếu tại Hào Để[14], trở tay không kịp. Trong khi đó cánh quân của Phùng Dị và Đặng Vũ cũng dồn đuổi tới từ phía sau. Phàn Sùng đại bại, dẫn quân chạy sang hướng nam, về Nghi Dương.

Lưu Tú dẫn quân đến Nghi Dương, bố trí quân mai phục. Quân Xích Mi mỏi mệt sau nhiều trận giao chiến và di chuyển đường xa, lương thực lại hết, cùng đường không thể chống cự lại được. Phàn Sùng đành mang vua Kiến Thế Đế và 10 vạn quân ra hàng Lưu Tú. Lưu Tú cho hàng, tha tất cả không giết.

Sau đó các thủ lĩnh quân Xích Mi đều được Lưu Tú cấp nhà cửa và đất đai, cho mang vợ con đến định cư ở kinh thành Lạc Dương.

Quân Xích Mi được coi là đông nhất, thiện chiến nhất và trước sau giữ được bản sắc nông dân[15], hoạt động trong 10 năm cuối cùng bị đánh bại hoàn toàn, quy phục triều đình Đông Hán.